“อิณาทานัง ทุกขัง โลเก การกู้หนี้ เป็นทุกข์ในโลก”
ขนาดพระพุทธเจ้าท่านยังกล่าวไว้ถึงความไม่พึงปรารถนาของความเป็นหนี้ ไม่ว่าจะเป็นความไม่สบายกาย ไม่สบายใจ จะทำอะไรก็รู้สึกเครียด อึดอัดไปหมด แน่นอนว่าใคร ๆ ก็ไม่อยากเป็นลูกหนี้ แต่หากวันนี้ เรายังอยู่ในสถานะการเป็นลูกหนี้ แล้วเราจะมีวิธีปลดหนี้อย่างไรให้ได้ผลอย่างยั่งยืน โดยไม่กลับมาเป็นหนี้อีก?
1. สำรวจหนี้
เอาหนี้ทุกอย่างมากองรวมกัน ไม่ว่าจะเป็นหนี้บ้าน หนี้รถ หนี้บัตรเครดิต หรือหนี้นอกระบบ เพื่อเราจะได้เห็นยอดรวมว่าเรามีหนี้ที่จะต้องจัดการเป็นจำนวนเงินเท่าไหร่ รวมทั้งอัตราดอกเบี้ยของหนี้ที่ต้องผ่อนชำระในแต่ละก้อน ถ้าเป็นไปได้ควรจะสำรวจยอดขั้นต่ำในการชำระหนี้แต่ละก้อนต่อเดือนไว้ด้วย เพื่อช่วยให้เราเห็นภาพรวมของภาระในการชำระหนี้ต่อเดือน
2. ลดหนี้
สำรวจหาสินทรัพย์ที่ไม่ได้ใช้ หรือสิ่งที่มีเกินความจำเป็นไปขายเป็นเงินมาชำระหนี้บางส่วน เช่น เครื่องประดับ เสื้อผ้า ของตกแต่งบ้าน หรือ รถยนต์
3. ไม่เพิ่มหนี้
ตัดช่องทางการสร้างหนี้เพิ่ม และเลิกซื้อสินค้าที่ไม่จำเป็น ซื้อด้วยด้วยเงินผ่อน หรือการกู้ยืมอื่น ๆ
4. วางแผนปลดหนี้
หากเป็นหนี้นอกระบบ ควรที่จะย้ายให้กลับมาเป็นหนี้ในระบบเสียก่อน กรณีที่มีหนี้หลายก้อน เราอาจชำระหนี้ทีละก้อนโดยเลือกจ่ายเจ้าหนี้ที่ดอกเบี้ยแพงที่สุดก่อน รวมทั้งหาทางเจรจาประนอมหนี้ ทำรีไฟแนนซ์ หรือทำการ
รวมหนี้ ซึ่งการวางแผนการชำระหนี้ จะทำให้เราเห็นภาพชัดเจนขึ้นว่า หากเราทำการผ่อนชำระตามแผนอย่างมีวินัย เราจะหลุดพ้นภาระหนี้ได้ภายในเวลานานแค่ไหน
5. ปลดหนี้
ในช่วงของการผ่อนชำระหนี้ เราต้องชำระหนี้ให้ครบจำนวนอย่างสม่ำเสมอ และตรงเวลาเพื่อสร้างเครดิต สำหรับรายได้ในแต่ละเดือน ควรจะแบ่งเป็น 3 ก้อน คือ เงินออม เงินชำระหนี้ และค่าใช้จ่าย ซึ่งการทำบัญชีรายรับ-รายจ่าย จะช่วยให้เราสามารถตรวจสอบดูว่า เรามีรายจ่ายที่เหมาะสมกับรายรับหรือไม่ หรือมีค่าใช้จ่ายส่วนใดที่จะสามารถตัดออกได้ ทั้งนี้เราอาจจะต้องหารายได้เสริมนอกเหนือจากงานประจำ เพื่อเสริมสภาพคล่องทางการเงินหรือเพิ่มเงินออม ถึงแม้ว่า เราจะอยู่ในช่วงผ่อนชำระหนี้ แต่การ
ออมเงินก็ยังเป็นสิ่งที่จำเป็นสำหรับอนาคต รวมทั้งใช้เป็นเงินสำรองจ่ายในยามฉุกเฉินอีกด้วย
6. ปรับพฤติกรรม เพื่อการปลดหนี้ที่ยั่งยืน
เราต้องแก้นิสัย ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้จ่ายทั้งของตัวเอง และคนในครอบครัว ภาระหนี้เป็นสิ่งที่คนในครอบครัวควรจะได้รับรู้ และให้ความร่วมมือกันในการปลดหนี้สิน เลิกพฤติกรรมการซื้อสินค้าเงินผ่อน เลิกนิสัยฟุ้งเฟ้อ ใช้เงินเกินตัว แต่ควรเสริมสร้างนิสัยรักการออม ซึ่งนิสัยเหล่านี้ ควรปลูกฝังให้กับลูกหลานตั้งแต่อายุยังน้อย เช่น เล่าถึงผลเสียของการซื้อของเงินผ่อน ข้อเสียของความเป็นหนี้
การปลดหนี้อย่างยั่งยืนนั้น นอกจากการวางแผน และการปฏิบัติตนอย่างมีวินัยแล้ว ยังต้องอาศัยกำลังใจที่เข้มแข็ง เพื่อที่จะมีสติคอยเตือนตนเองไม่ให้กลับไปเป็นหนี้อีกด้วย