ผมขอเวลาสัก 1 นาที อยากจะให้คุณนึกย้อนเวลากลับไปสักนิดว่า เมื่อตอนคุณอยู่ชั้นมัธยมต้นหรือมัธยมปลายนั้น คุณเคยมี
ความฝันว่าโตขึ้นมาอยากประกอบอาชีพอะไรครับ?
ย้อนเวลากลับไปตอนชั้นมัธยมต้น ตอนนั้นผมยังไม่ค่อยได้คิดเกี่ยวกับอาชีพการงานที่จะทำในอนาคตเท่าไหร่ แม้ตอนนี้ผมจะทำงานในบริษัทญี่ปุ่น เป็นนักเขียน และวิทยากรให้ความรู้เกี่ยวกับญี่ปุ่นก็จริง
แต่ความฝันในช่วงมัธยมต้นของผมคือการเป็นนักบินครับ ส่วนสาเหตุนั้นก็ไม่ยากไม่ง่าย พ่อผมทำงานเป็นทหารอากาศ ในวัยเด็กพ่อเคยพาไปดูเครื่องบินที่กองทัพอากาศเลยมีความรู้สึกว่า อาชีพนักบิน เป็นอาชีพที่เท่จังนะ และยังไม่ค่อยรู้จักอาชีพอื่น ๆ เลยตัดสินใจง่าย ๆ ตามประสาเด็ก ๆ ว่าอยากเป็นนักบิน
ผมเชื่อว่า คุณผู้อ่านหลายท่านก็คงไม่ได้แตกต่างไปจากผม เรามักจะตัดสินใจเลือกงานจากสิ่งใกล้ตัว จากงานที่เรารู้จัก ถ้าตอนนั้นเรารู้จักงานไหน มักจะมีแนวโน้มเลือกเรียน และเลือกอาชีพไปในทิศทางนั้น ๆ ทั้ง ๆ ที่เราก็ไม่รู้ว่า งานที่เราเลือกไปจะสร้างอนาคตที่ดีหรือไม่
วันนี้ผมมีเรื่องเล่าอีกเรื่องหนึ่งจากประเทศญี่ปุ่น เกี่ยวกับอาชีพในฝันของเด็กมัธยมต้นในประเทศญี่ปุ่น พร้อมวิเคราะห์ปัจจัยว่าอะไรที่ส่งเสริมให้เด็กญี่ปุ่นเลือกอาชีพนั้น ๆ ท้ายสุดผมจะแชร์บทเรียนที่ได้เรียนรู้จากเรื่องนี้สรุปให้คุณผู้อ่านอีกที เผื่อใครจะเอาไปปรับใช้กับตัวเอง หรือเอาแนวคิดดังกล่าวไปเล่าให้กับลูกหลานฟังดูครับ
อาชีพในฝันของเด็กมัธยมต้นในประเทศญี่ปุ่น
ผมทำการค้นหาข้อมูลอาชีพในฝันของเด็กมัธยมต้นในประเทศญี่ปุ่นก็จะพบว่า ข้อมูลส่วนใหญ่ที่ถูกเผยแพร่ในโลกออนไลน์และทางรายการโทรทัศน์เกี่ยวกับความฝันของเด็กมัธยมต้น คือข้อมูลที่มาจากการสำรวจของบริษัท Sony Life Insurance Co.,Ltd ซึ่งเป็นบริษัทประกันชีวิตในประเทศญี่ปุ่น เนื่องจากบริษัทนี้ต้องการทราบแนวโน้มความคิดของเด็กรุ่นใหม่จึงได้ทำการสำรวจเกี่ยวกับประเด็น “อนาคตที่นักเรียนมัธยมต้นและมัธยมปลายในญี่ปุ่นวาดฝันไว้” ไว้ครั้งแรกเมื่อปี 2017
อาชีพอะไรที่อยากเป็น (สำรวจเด็กผู้ชาย ชั้นมัธยมต้น จำนวน 100 คน) ประจำปี 2017
(ตอบได้หลายอาชีพ มากที่สุด 3 คำตอบ)
- IT Engineer, Programmer (วิศวกรด้านไอที, โปรแกรมเมอร์) 24%
- Game Creator ผู้ผลิตเกม 20%
- Youtuber หรือนักสร้างผลงานวิดีโอลงตามสื่อต่างๆ 17%
- นักกีฬามืออาชีพ 16%
- วิศวกร (เช่น ออกแบบและพัฒนารถยนต์ เป็นต้น) 13%
อาชีพอะไรที่อยากเป็น (สำรวจเด็กผู้หญิง ชั้นมัธยมต้น จำนวน 100 คน) ประจำปี 2017
(ตอบได้หลายอาชีพ มากที่สุด 3 คำตอบ)
- นักร้อง ดารานักแสดง หรือนักพากย์เสียง 19%
- อาชีพที่เกี่ยวกับการวาดรูป (นักวาดการ์ตูนมังงะ, นักวาดภาพประกอบ, นักวาดการ์ตูนอนิเมชั่น) 14%
- หมอ 13%
- ข้าราชการ 11%
- นักเขียน (เขียนหนังสือ, เขียนบทความ เป็นต้น) 10%
เพื่อดูว่า 2 ปีผ่านไปมีความเปลี่ยนแปลงอย่างไรในความคิดเด็กรุ่นใหม่บ้าง เรามาดูผลของการสำรวจในหัวข้อเดียวกันที่บริษัท Sony Life Insurance Co.,Ltd ทำการสำรวจเอาไว้เมื่อปี 2019 กันครับ
อาชีพอะไรที่อยากเป็น (สำรวจเด็กผู้ชาย ชั้นมัธยมต้น จำนวน 100 คน) ประจำปี 2019
(ตอบได้หลายอาชีพ มากที่สุด 3 คำตอบ)
- Youtuber หรือนักสร้างผลงานวิดีโอลงตามสื่อต่าง ๆ 30%
- นักกีฬา E-Sport ระดับมืออาชีพ 23%
*E-Sport คือกีฬาอิเล็กทรอนิกส์ประเภทบุคคลหรือทีม โดยจะมีการแข่งขันตามประเภทวิดีโอเกม เช่น เกมวางแผนการรบ เกมต่อสู้ เป็นต้น
- Game Creator หรือผู้ผลิตเกม 19%
- IT Engineer, Programmer (วิศวกรด้านไอที, โปรแกรมเมอร์) 16%
- ประธานบริษัท, เจ้าของบริษัท 14%
อาชีพอะไรที่อยากเป็น (สำรวจเด็กผู้หญิง ชั้นมัธยมต้น จำนวน 100 คน) ประจำปี 2019
(ตอบได้หลายอาชีพ มากที่สุด 3 คำตอบ)
- นักร้อง ดารานักแสดง หรือนักพากย์เสียง 18%
- อาชีพที่เกี่ยวกับการวาดรูป (นักวาดการ์ตูนมังงะ, นักวาดภาพประกอบ, นักวาดการ์ตูนอนิเมชั่น) 16%
- หมอ 14%
- ข้าราชการ 12%
- นางพยาบาล 12%
แม้ว่าการสำรวจของบริษัท Sony Life Insurance Co.,Ltd จะไม่สามารถเป็นตัวแทนของเด็กญี่ปุ่นทั้งประเทศได้อย่างแท้จริง แต่ผมก็คิดว่าแบบสำรวจครั้งนี้ทำให้เราเห็นค่านิยมอะไรบางอย่างที่เปลี่ยนแปลงไปของเด็กมัธยมต้นในญี่ปุ่น และจากการที่ผมติดตามสื่อของญี่ปุ่นมาเป็นระยะเวลานาน ผมเองก็รู้สึกว่า มันมีแนวโน้มไปในทางเดียวกับผลของการสำรวจนี้จริง ๆ ครับ
ทำไมอาชีพ Youtuber, นักกีฬา E-Sports, ผู้ผลิตเกมจึงกลายเป็นอาชีพในฝันของเด็กมัธยมต้นญี่ปุ่น
จากผลการสำรวจข้างต้น อาชีพในฝันของนักเรียนหญิงชั้นมัธยมต้นของญี่ปุ่นคือ นักร้อง ดารา นักแสดง นักพากย์เสียง อาชีพที่เกี่ยวกับการวาดรูป และอาชีพหมอตามลำดับ ซึ่งไม่ได้ทำให้ผมเองรู้สึกแปลกใจนัก
ในขณะที่ฝั่งนักเรียนชายชั้นมัธยมต้นของญี่ปุ่น อาชีพในฝันคือ Youtuber, นักกีฬา E-sports ระดับมืออาชีพ และผู้ผลิตเกม ถ้าเอาแบบสำรวจนี้ไปให้ผู้ใหญ่ในบ้านเราหลายคนดู อาจจะมีเครื่องหมายคำถามอยู่ในหัวก็ได้ เพราะช่างแตกต่างจากค่านิยมอาชีพยอดฮิตของบ้านเราในสมัยก่อนเหลือเกิน
ส่วนสาเหตุที่อาชีพเหล่านี้กลายเป็นอาชีพในฝันของเด็กมัธยมต้น คือ
- นักเรียนชั้นมัธยมต้นมีความคุ้นเคยกับสมาร์ทโฟนมากขึ้น ถ้าสังเกตให้ดีจะเห็นว่า ทั้งอาชีพ Youtuber, นักกีฬา E-Sports ระดับมืออาชีพ และผู้ผลิตเกม ทุกอาชีพมีความเกี่ยวข้องกับโทรศัพท์สมาร์ทโฟน เนื่องจากเด็กรุ่นใหม่มีความคุ้นเคยกับสมาร์ทโฟนมากกว่าผู้ใหญ่ในปัจจุบัน ทำให้อาชีพที่ว่ามาทั้งหมดจึงเป็นเรื่องใกล้ตัวของพวกเขา
- พวกเขารู้ว่าอาชีพ Youtuber, นักกีฬา E-Sports ระดับมืออาชีพ และผู้ผลิตเกมนั้นมีรายได้ดี ในยุคแห่งข้อมูลข่าวสาร การค้นหาข้อมูลอาชีพต่าง ๆ ในโลกอินเทอร์เน็ตเป็นที่ทำได้ง่ายดาย แถมคนที่ประกอบอาชีพต่าง ๆ เหล่านี้ ก็มีแนวโน้มที่จะนำข้อมูลเรื่องรายได้มาเปิดเผยมากขึ้น
ถ้าคุณผู้อ่าน Search Youtube ในญี่ปุ่นเรื่องรายได้เกี่ยวกับการประกอบอาชีพ จะสังเกตเห็นเลยว่า มี Youtuber จำนวนมากออกมาเปิดเผยรายได้ของตัวเอง นั่นทำให้ นักเรียนมัธยมต้นจำนวนไม่น้อย ที่เป็นผู้ติดตาม Youtuber อยู่แล้ว ใฝ่ฝันอยากเป็น Youtuber
- อาชีพทั้งหลายเหล่านี้มีภาพลักษณ์ดี เด็ก ๆ อาจมองว่า ถ้าได้ทำอาชีพเหล่านี้คือความฝันสูงสุดของพวกเขา เพราะนอกจากจะได้ทำในงานที่รัก แล้วยังได้เงินดีด้วย
หลังจากที่ได้ดูผลสำรวจ “อนาคตที่นักเรียนมัธยมต้นและมัธยมปลายในญี่ปุ่นวาดฝันไว้” ทำให้เรามองเห็นแนวคิดของเด็กมัธยมต้นญี่ปุ่นที่เปลี่ยนแปลงไป อาชีพในฝันยุคใหม่ต่างออกไปจากอาชีพในฝันของยุคเดิม ๆ
ผมขออนุญาตแนะนำอย่างนี้ครับ ถ้าเราเป็นคนยุคเดิมเราอาจจะเปิดกว้างให้กับอาชีพยุคใหม่ ถ้าลูกหลานของเราเดินเข้ามาบอกว่า “อยากเป็น Youtuber” “อยากเป็นนักกีฬา E-sport” “อยากเป็นผู้ผลิตเกม” “อยากเป็นนักร้อง ดารานักแสดง” อย่าเพิ่งปฏิเสธความคิดของพวกเขา ให้ทำความเข้าใจ ศึกษาคนสำเร็จคนล้มเหลวในอาชีพนั้น ๆ แล้วให้คำแนะนำตามความสมควร
ถ้าเราเป็นคนยุคใหม่และอยู่ในช่วงที่กำลังเลือกว่า “ในอนาคตเราควรจะประกอบอาชีพอะไรดี” แล้วมีความคิดว่า “อยากเป็น Youtuber” “อยากเป็นนักกีฬา E-sport” “อยากเป็นผู้ผลิตเกม” ผมแนะนำว่าให้ทำไปเลย เพราะจุดเริ่มต้นของการทำงานในยุคนี้หลากหลายอาชีพ ไม่จำเป็นว่าต้องมีใบปริญญาก่อนถึงจะทำได้ การลงมือทำก่อน มีวินัยในตัวเองสูง และทำอย่างต่อเนื่องไม่มีวันหยุดหย่อน จะช่วยให้สำเร็จในเส้นทางนั้น ๆ ได้ครับ
ไว้วันหลังผมจะเอาเรื่องเล่าเกี่ยวกับคนที่ประกอบอาชีพเหล่านี้ในญี่ปุ่น แล้วประสบความสำเร็จมาก ๆ มาเล่าให้ฟังนะครับ
ที่มา :