VUCA World คือ แนวคิดในการบริหารความเสี่ยงที่สำคัญในโลกยุคปัจจุบันที่มักจะเกิดความเปลี่ยนแปลงและมีเรื่องที่ไม่คาดฝันอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็นความผันผวนทางเศรษฐกิจที่คาดเดาได้ยาก การพัฒนาเทคโนโลยีที่ทำให้โลกของเราเปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา การก่อการร้ายและการจราจลที่เกิดขึ้นโดยไม่มีใครทราบล่วงหน้า รวมไปถึงความเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดล้อมที่ส่งผลต่อธรรมชาติ วันนี้น้องเพลินเพลิน จะพาทุกคนไปรู้จัก VUCA World ว่าส่งผลกระทบต่อเราอย่างไร
VUCA World คืออะไร
แนวคิดนี้มีจุดเริ่มต้นจากเหตุการณ์ 911 เมื่อการกลุ่มผู้ก่อการร้ายขับเครื่องบินชนตึก World Trade Center ที่สหรัฐอเมริกา ซึ่งทำให้หน่วยงานทางการทหารต้องมีการวางแผนในการจัดการสถานการณ์หรือความเปลี่ยนแปลงที่เราเองก็ไม่สามารถคาดเดาได้และไม่ได้เป็นสิ่งที่สามารถวางแผนไว้ล่วงหน้า VUCA มีองค์ประกอบ 4 อย่าง ได้แก่
- Volatility - ความเปลี่ยนแปลงในโลก ที่มักจะสร้างผลกระทบขนาดใหญ่และกระทบทั่วโลก
- Uncertainty - ความไม่แน่นอน ไม่สามารถอธิบายในปัจจุบันและคาดเดาอนาคตไม่ได้
- Complexity - ความซับซ้อนและความยุ่งยาก ที่ทำให้เกิดความวุ่นวายและยากต่อการตัดสินใจแก้ปัญหา
- Ambiguity - ความคลุมเคลือ จากการที่เราไม่สามารถเข้าใจทุกอย่างที่เกิดขึ้น ไม่มีความชัดเจน และไม่รู้ว่าจะต้องทำอย่างไร
ตัวอย่างของธุรกิจที่ได้รับผลกระทบจาก VUCA World
ในช่วงที่เกิดการระบาดของ Covid-19 รัฐบาลทั่วโลกออกมาใช้มาตรการล็อกดาวน์ ทำให้คนไม่สามารถออกมาใช้ชีวิตนอกบ้านได้ ซึ่งสร้างผลกระทบต่อธุรกิจเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะธุรกิจ SMEs อย่างร้านอาหารและร้านขายของต่าง ๆ
ดังนั้นหลายธุรกิจจึงมีการวิเคราะห์และออกแบบโซลูชันทางธุรกิจรูปแบบใหม่ ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนจากการขายหน้าร้านมาเป็นการส่งสินค้าไปตามบ้าน มีการติดต่อประสานงานกันทางออนไลน์ มีการลงทุนในช่องทางออนไลน์ในการขายสินค้าและชำระเงินมากขึ้น รวมถึงการสร้างความมั่นใจให้กับลูกค้าในสถานการณ์ที่คลุมเครือและทุกคนระมัดระวังในการใช้ชีวิต ไม่ว่าจะเป็นการรักษาความสะอาดและฆ่าเชื้ออยู่เสมอ เพื่อสร้างความมั่นใจให้กับลูกค้า
จากตัวอย่างจะเห็นได้ว่า ผลกระทบต่อ VUCA World นั้นเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องตระหนักและคอยเตรียมความพร้อมอยู่ตลอดเวลา อย่างพนักงานออฟฟิศเองก่อนหน้านี้เรามักจะทำงานภายใต้กฏระเบียบของบริษัท เพื่อให้งานเดินไปข้างหน้าอย่างต่อเนื่อง แต่ในปัจจุบันจะต้องมีความยึดหยุ่นมากขึ้นในการเตรียมพร้อมรับมือกับสถานการณ์ที่ไม่คาดฝันและหาโซลูชันใหม่ ๆ เพื่อแก้ปัญหา
EasyTips by น้องเพลินเพลิน:
หากพนักงานออฟฟิศอยากรอดในโลก VUCA World น้องเพลินเพลิน ขอแนะนำว่า ทุกคนจะต้องมีการพัฒนาทักษะที่สำคัญต่าง ๆ ใน 3 ด้าน ดังนี้
ทักษะการทำงาน
- ทักษะความคิดสร้างสรรค์ (Creativity) เป็นสิ่งที่สำคัญถ้าเราต้องอยู่กับ VUCA World เพราะสามารถนำไปใช้ในการออกแบบโซลูชันต่าง ๆ ที่ตอบโจทย์ความเปลี่ยนแปลงของโลกใบนี้ได้
- ทักษะความเป็นผู้นำ (Leadership) เวลาที่เกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้น องค์กรต่าง ๆ ล้วนต้องการคนที่มีความเป็นผู้นำ สามารถช่วยสนับสนุนการทำงานของทุก ๆ คนท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงได้
- กรอบความคิดแบบเติบโต (Growth mindset) เวลาที่เกิดอุปสรรคและปัญหาต่าง ๆ ขึ้นจากความไม่แน่ใจ ทักษะนี้จะช่วยทำให้เรามองโลกในแง่ดี สามารถเรียนรู้สถานการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น เพื่อนำไปปรับใช้ในอนาคตได้
ทักษะการใช้ชีวิต
- ทักษะการสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ (Effective communication skills) ในสมัยนี้ เรื่องราวข่าวสารต่าง ๆ นั้นที่เราได้รับมาแต่ละวันนั้นมีความซับซ้อนมากยิ่งขึ้น การสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพจะทำให้เกิดความเข้าใจที่ชัดเจนและนำไปสู่การตัดสินใจต่าง ๆ ที่ง่ายขึ้น
- ทักษะการแก้ปัญหา (Problem solving skills) ในสมัยนี้ปัญหาต่าง ๆ มีความซับซ้อนและผูกโยงกันมากขึ้น แก้ปัญหาหนึ่ง ก็จะพบอีกปัญหาหนึ่ง ทักษะการแก้ปัญหาจึงสำคัญเพราะจะทำให้เราคลี่คลายปัญหาได้ทุกสถานการณ์
- ทักษะการตัดสินใจ (Decision making skills) การใช้ชีวิตในปัจจุบันนั้นมีทางเลือกที่ค่อนข้างมาก และการมีทักษะนี้จะช่วยให้เราวิเคราะห์เรื่องต่าง ๆ เพื่อเลือกคำตอบที่ดีที่สุดให้ตัวเอง
ทักษะการเงินและการลงทุน
- ทักษะการวางแผนทางการเงิน (Financial Planning) เป็นทักษะที่ทำให้เราสามารถวางแผนเป้าหมายในอนาคตได้ รวมถึงรู้วิธีจัดการความเสี่ยงหากเราพบเหตุไม่คาดฝันที่ส่งผลกระทบทางการเงิน
- ทักษะในการหารายได้ (Earning Skill) เมื่อโลกนี้มีความไม่แน่นอนอยู่เสมอ เราอาจจะตกงานแบบไม่ทันตั้งตัวได้ตลอดเวลา การมีทักษะในการหารายได้จะทำให้เราอยู่รอดได้ในทุกความเปลี่ยนแปลง
- ทักษะในการลดรายจ่าย (Spending Skill) เวลาที่เราต้องอยู่ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลง ย่อมทำให้เราต้องปรับตัวเวลาที่ใช้ชีวิตในรูปแบบเดิมไม่ได้ ทักษะการลดรายจ่ายจึงสำคัญที่ทำให้เรารู้ว่าจะทำอย่างไรให้อยู่ในโลกได้หากเกิดวิกฤตต่าง ๆ
- ทักษะการออมและการลงทุน (Saving & Investing) ความไม่แน่นอนของชีวิตเกิดขึ้นได้กับทุกคนและทำให้หลายคนได้รับผลกระทบ เกิดหนี้สินตามมา ทักษะการออมการลงทุนจะช่วยทำให้เรารู้วิธีการเก็บเงิน และตั้งเงินสำรองฉุกเฉิน รวมถึงการลงทุน เพื่อให้สามารถจัดการปัญหาและต่อยอดเป้าหมายอนาคตได้
VUCA World เป็นโลกที่เกิดขึ้นกับทุก ๆ คนรวมถึงพนักงานออฟฟิศที่จะต้องปรับตัวอยู่ตลอดเวลาจากความไม่แน่นอนที่เกิดขึ้นในโลกใบนี้ ดังนั้นทุกคนจึงต้องพัฒนาทักษะต่าง ๆ เพื่อให้เราสามารถเอาตัวรอดได้ ไม่ว่าจะเป็นทักษะที่เกี่ยวข้องกับการทำงาน การใช้ชีวิต การเงินและการลงทุน