สถานการณ์ฝุ่น PM 2.5 ในประเทศไทยทวีความรุนแรงมากขึ้นทุกปี โดยเฉพาะในช่วงหน้าแล้งที่มักพบค่าฝุ่นละอองขนาดเล็กเกินมาตรฐานในหลายพื้นที่ ส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ วันนี้น้องเพลินเพลินจะมาแนะนำวิธีป้องกันฝุ่น PM 2.5 พื้นฐานที่ทุกคนควรทำ พร้อมแนะนำ Gadget สุดล้ำที่จะช่วยให้คุณรับมือกับปัญหามลพิษทางอากาศอย่างฝุ่น PM 2.5 ได้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ฝุ่น PM 2.5 เป็นฝุ่นละอองขนาดจิ๋วที่มีขนาดเล็กกว่าเส้นผมของมนุษย์ถึง 25 เท่า สามารถแทรกซึมเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจได้อย่างง่ายดาย เนื่องจากขนจมูกของเราไม่สามารถกรองฝุ่นขนาดเล็กนี้ได้ เมื่อสูดดมเข้าไป ฝุ่นเหล่านี้จะเดินทางผ่านระบบทางเดินหายใจลงไปถึงถุงลมปอด และอาจแทรกซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้
ผลกระทบต่อสุขภาพจาก
ฝุ่น PM 2.5 นั้นรุนแรงกว่าที่หลายคนคิด นอกจากจะก่อให้เกิดอาการระคายเคืองตา จมูก และคอแล้ว ยังส่งผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจ ระบบหัวใจ และหลอดเลือด รวมถึงเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งปอด โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงอย่างเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ และผู้ที่มีโรคประจำตัวด้วย
การปกป้องตัวเองจากฝุ่น PM 2.5 เป็นเรื่องที่ทุกคนต้องให้ความสำคัญ เพราะสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพได้หลายระบบในร่างกาย มาดูกันว่า มีวิธีป้องกันพื้นฐานอะไรบ้างที่เราควรทำ
- ตรวจสอบ AQI (Air Quality Index) เป็นประจำ
ดัชนีคุณภาพอากาศ หรือ AQI เป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้เราประเมินความเสี่ยง และวางแผนกิจกรรมในแต่ละวันได้อย่างเหมาะสม โดยแบ่งระดับคุณภาพอากาศเป็นสีต่าง ๆ ตั้งแต่สีฟ้า (ดีมาก) จนถึงสีแดง (อันตราย) การติดตามค่า AQI อย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้เราเตรียมพร้อมรับมือกับสถานการณ์ฝุ่นได้ทันท่วงที
- สวมหน้ากากอนามัย N95 ทุกครั้งที่ออกนอกอาคาร
หน้ากากกันฝุ่น PM 2.5 อย่าง “หน้ากาก N95” เป็นอุปกรณ์ป้องกันที่มีประสิทธิภาพสูงในการกรองอนุภาคฝุ่นละออง PM 2.5 ได้ถึง 95% ข้อสำคัญคือ ต้องเลือกหน้ากากที่ได้มาตรฐาน และสวมให้กระชับพอดีกับใบหน้า โดยไม่มีช่องว่างให้อากาศรั่วไหล จึงจะได้ประสิทธิภาพการป้องกันสูงสุด
- หลีกเลี่ยงการออกนอกอาคารโดยไม่จำเป็น
ในวันที่ค่าฝุ่นสูงเกินมาตรฐาน การอยู่ในที่ร่ม หรือในอาคารเป็นทางเลือกที่ปลอดภัยที่สุด แต่หากจำเป็นต้องออกนอกอาคาร ควรเลือกช่วงเวลาที่มีค่าฝุ่นต่ำ เช่น หลังฝนตก หรือช่วงสายของวัน และต้องสวมอุปกรณ์ป้องกันให้ครบถ้วน
- ติดตั้งเครื่องฟอกอากาศที่ใช้ HEPA Filter
เครื่องฟอกอากาศที่มีระบบกรอง HEPA เป็นตัวช่วยสำคัญในการกำจัดฝุ่น PM 2.5 ภายในอาคาร ควรเลือกขนาดที่เหมาะสมกับพื้นที่ใช้งาน และวางในจุดที่มีการใช้งานบ่อย เช่น ห้องนอน หรือห้องทำงาน เพื่อให้การฟอกอากาศมีประสิทธิภาพสูงสุด
- ฉีดวัคซีนป้องกันปอดอักเสบ และหมั่นตรวจสุขภาพตา
การดูแลสุขภาพเชิงป้องกันเป็นสิ่งสำคัญในยุคที่มลพิษทางอากาศรุนแรง การฉีดวัคซีนป้องกันปอดอักเสบจะช่วยลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงอย่างผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง หรือผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์ หรือสูบบุหรี่เป็นประจำ นอกจากนี้ การตรวจสุขภาพตาอย่างสม่ำเสมอก็มีความจำเป็น เพราะฝุ่นละอองสามารถก่อให้เกิดการระคายเคือง และอาการอักเสบของดวงตาได้ด้วย
- ปลูกต้นไม้ฟอกอากาศไว้ในบ้าน
การเพิ่มพื้นที่สีเขียวในบ้านด้วยต้นไม้ฟอกอากาศ เป็นวิธีธรรมชาติที่ช่วยปรับปรุงคุณภาพอากาศภายในบ้านได้ตลอด 24 ชั่วโมง ทั้งยังช่วยเพิ่มความสดชื่นให้กับบรรยากาศภายในบ้าน หากคุณไม่รู้จะปลูกต้นไหนดี น้องเพลินเพลินขอแนะนำต้นไม้ 3 ชนิดที่ปลูกง่าย ดูแลไม่ยาก ได้แก่ ต้นเฟิร์นบอสตัน ต้นไทรใบสัก และต้นยางอินเดีย ซึ่งมีคุณสมบัติในการดักจับฝุ่นละอองได้ดี
แนะนำ 4 Gadget ช่วยให้คุณรับมือฝุ่น PM 2.5 ได้ดีขึ้น
นอกจากวิธีป้องกันฝุ่น PM 2.5 พื้นฐานแล้ว น้องเพลินเพลินขอแนะนำ 4 Gadget ที่ช่วยเสริมประสิทธิภาพในการรับมือฝุ่น PM 2.5 มากขึ้น แต่ละตัวจะมีความน่าสนใจอย่างไร ตามไปดูกัน
1. แอปพลิเคชันตรวจสอบค่าฝุ่น
แอปพลิเคชันอย่าง AirVisual และ Air4Thai ช่วยให้คุณสามารถติดตามค่าคุณภาพอากาศแบบเรียลไทม์ได้อย่างสะดวก พร้อมการแจ้งเตือนเมื่อค่าฝุ่นเกินมาตรฐาน ทำให้สามารถวางแผนการใช้ชีวิตประจำวัน และเตรียมการป้องกันได้ล่วงหน้า ใครที่ยังไม่มี แนะนำให้ดาวน์โหลดไว้ในสมาร์ตโฟนของคุณได้เลย สามารถใช้งานได้ฟรี ไม่เสียค่าใช้จ่าย
2. อุปกรณ์ตรวจสอบฝุ่น PM 2.5 แบบพกพา
เครื่องวัดคุณภาพอากาศขนาดพกพาช่วยให้คุณสามารถตรวจสอบค่าฝุ่นละอองในพื้นที่ที่คุณอยู่ได้ทันที ทำให้สามารถตัดสินใจเลือกใช้อุปกรณ์ป้องกันได้อย่างเหมาะสม และหลีกเลี่ยงพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูง
3. เครื่องฟอกอากาศแบบพกพา
เครื่องฟอกอากาศแบบพกพา หรือห้อยคอ เป็นนวัตกรรมล่าสุดในการป้องกันฝุ่น PM 2.5 ด้วยการสร้างประจุลบรอบตัวผู้ใช้งาน ทำให้อนุภาคฝุ่นละอองจับตัวกัน และตกลงสู่พื้น เหมาะสำหรับการใช้งานระหว่างเดินทาง หรือทำกิจกรรมนอกบ้าน
4. หน้ากากฟอกอากาศ
หน้ากากฟอกอากาศ เป็น Gadget ที่เหมาะสำหรับคนที่ไม่ชอบใส่หน้ากากอนามัย N95 เพราะหายใจไม่ค่อยสะดวก มาพร้อมพัดลมระบายอากาศ และเซนเซอร์ตรวจจับการหายใจ ซึ่งช่วยให้หายใจได้สะดวกขึ้น แม้ในสภาพอากาศที่มีฝุ่นละอองสูง บางรุ่นยังมีการเชื่อมต่อบลูทูธเพื่อติดตามคุณภาพการหายใจ และแจ้งเตือนเมื่อถึงเวลาเปลี่ยนไส้กรองด้วย
รวม 3 ความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับการป้องกันฝุ่น PM 2.5
เมื่อพูดถึงการป้องกันฝุ่น PM 2.5 ยังมีความเชื่อผิด ๆ หลายอย่างที่อาจทำให้การรับมือกับฝุ่น PM 2.5 ของเราไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร
1. ตัวกรองจมูก (Nasal Filter) ใช้ป้องกันฝุ่น PM 2.5 ได้
แม้ว่าตัวกรองจมูกจะสามารถช่วยกรองฝุ่นละอองที่ผ่านเข้าทางจมูกได้บางส่วน แต่ประสิทธิภาพในการป้องกันฝุ่น PM 2.5 ยังไม่เทียบเท่าหน้ากาก N95 เนื่องจากไม่สามารถป้องกันการหายใจทางปาก และมีโอกาสเกิดช่องว่างระหว่างตัวกรองกับผนังจมูก ทำให้ฝุ่นละอองสามารถเล็ดลอดเข้าไปได้ จึงไม่แนะนำให้ใช้ทดแทนหน้ากาก N95 โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูง
2. ใส่หน้ากากอนามัยทั่วไปก็ป้องกันฝุ่น PM 2.5 ได้แล้ว
หน้ากากอนามัยทั่วไปถูกออกแบบมาเพื่อป้องกันเชื้อโรค และละอองน้ำลายเป็นหลัก ไม่ได้มีคุณสมบัติในการกรองฝุ่นละอองขนาดเล็กอย่าง PM 2.5 เพราะมีช่องว่างระหว่างเส้นใยที่ใหญ่กว่าขนาดของฝุ่น หากต้องการป้องกันฝุ่น PM 2.5 อย่างมีประสิทธิภาพ ควรเลือกใช้หน้ากากกันฝุ่น PM 2.5 อย่างหน้ากาก N95 ที่ผ่านการรับรองมาตรฐาน และสวมใส่อย่างถูกวิธี จะดีที่สุด
3. แค่อยู่ในบ้าน หรืออาคาร ก็ปลอดภัยจากฝุ่น PM 2.5
หลายคนเข้าใจผิดว่า การอยู่ในบ้าน หรืออาคารจะปลอดภัยจากฝุ่น PM 2.5 แต่ความจริงแล้ว ฝุ่นละอองขนาดเล็กสามารถแทรกซึมเข้าสู่อาคารได้ผ่านช่องว่างต่าง ๆ เช่น ประตู หน้าต่าง หรือระบบระบายอากาศ การอยู่ในบ้านจึงต้องมีมาตรการป้องกันเพิ่มเติม เช่น การติดตั้งเครื่องฟอกอากาศ การปิดประตูหน้าต่างให้สนิท และการทำความสะอาดบ้านอย่างสม่ำเสมอ
Tips by น้องเพลินเพลิน : ฝุ่น PM 2.5 หลีกเลี่ยงได้ยาก ทำประกันสุขภาพไว้ ยังไงก็อุ่นใจกว่า
แม้เราจะป้องกันตัวเองจากฝุ่น PM 2.5 อย่างดีแล้ว แต่ผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาวก็เป็นสิ่งที่คาดเดาได้ยาก น้องเพลินเพลินเลยอยากแนะนำให้เตรียมพร้อมรับมือด้วยการ
ทำประกันสุขภาพกับกรุงศรี เพื่อความอุ่นใจของคุณและครอบครัว เรามีแผนประกันให้เลือกหลากหลาย ครบทั้งประกันรักษาพยาบาล ประกันโรคร้ายแรง ประกันเด็ก และประกันสุขภาพผู้สูงอายุ สามารถเลือกซื้อประกันสุขภาพที่ตอบโจทย์ไลฟ์สไตล์ของคุณและคนที่คุณรักได้เลย
การรับมือกับปัญหามลพิษทางอากาศและฝุ่น PM 2.5 ต้องอาศัยการป้องกันที่รอบด้านและต่อเนื่อง ทั้งการติดตามสถานการณ์ผ่านแอปพลิเคชัน การใช้อุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคลอย่างหน้ากาก N95 การติดตั้งเครื่องฟอกอากาศ และการปลูกต้นไม้ฟอกอากาศภายในบ้าน เมื่อนำมาใช้ร่วมกันอย่างเหมาะสม จะช่วยลดความเสี่ยงจากผลกระทบของฝุ่น PM 2.5 ต่อสุขภาพได้อย่างมีประสิทธิภาพ