เพราะการเลี้ยงลูกให้เป็นคือการพัฒนาให้ลูกเติบโตเป็นบุคลากรคุณภาพของสังคม ไม่ใช่แค่ลูกที่ดีของพ่อแม่อย่างเดียว โดยเฉพาะเด็กในยุค Alpha Generation ที่เกิดปี พ.ศ.2553 หรือ ค.ศ. 2010 จนถึงปัจจุบัน (อายุตั้งเเต่ 9 ปีลงไป) เติบโตมาในยุคที่มีความเพียบพร้อมของเทคโนโลยีและอินเทอร์เน็ตอย่างเต็มที่ จนมีคนนิยาม Alpha Generation ว่าเป็น The Ipad Generation พ่อแม่จึงควรปรับวิธีการเลี้ยงลูกให้เข้ากับยุคสมัยและทันโลก เพราะทัศนคติและค่านิยมในยุคของพ่อแม่อาจใช้ไม่ได้ในบริบทของสังคมปัจจุบัน แต่ไม่ต้องกังวลไปครับ วันนี้ผมจะพามาทำความรู้จักเด็กเจนอัลฟ่าและวิธีเลี้ยงดูพวกเขาเองครับ
ธรรมชาติของ Alpha Generation แตกต่างจากเจนเนอเรชั่นอื่นอย่างไร
เด็กเจนอัลฟ่าเติบโตมาพร้อมเทคโนโลยีโดยสมบูรณ์แบบ คือ มีเทคโนโลยีเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตและมองเป็นเรื่องปกติในชีวิตประจำวัน ไม่เหมือนกับเจนก่อน ๆ ที่อยู่ในช่วงการพัฒนาเทคโนโลยี จึงต้องปรับตัวกับโลกที่เปลี่ยนแปลงพอสมควร แต่เด็กเจนนี้สามารถค้นหาหรือเข้าถึงข้อมูลใหม่ ๆ ได้ตลอดเวลาโดยไม่ต้องพึ่งพาผู้ปกครองเลยล่ะครับ
ก่อนอื่นนะครับ ผมแนะนำว่าพ่อแม่ควรเข้าใจธรรมชาติและแนวโน้มที่ลูกจะเป็นก่อน แล้วเราจึงจะสามารถหาหนทางการเลี้ยงลูกที่เหมาะสมได้ วันนี้ผมมี 5 ข้อที่เด็ก ๆ เจนอัลฟ่ามีแนวโน้มจะเป็นตามการคาดการณ์ของ Dan Schawbel คอลัมนิสต์ประจำนิตยสาร TIME และ FORBES มาฝากกัน คือ
- เด็กเจนนี้จะมีความกล้าเสี่ยงมาก เพราะสามารถเข้าถึงทรัพยากรและข้อมูลต่าง ๆ ได้มากมายตั้งแต่ยังเด็ก
- มีความรู้ด้านเทคโนโลยีมาก เนื่องจากคุ้นเคยกับเทคโนโลยีและไม่ได้มองเป็นเรื่องแปลกใหม่อะไร
- ใช้ช่องทางออนไลน์มาก เพราะทุกอย่างสามารถทำได้ผ่านช่องทางออนไลน์ ไม่ว่าจะเป็นการแชท การซื้อของ การเล่นเกมส์ ซึ่งอาจทำให้ทักษะการสื่อสารและการเข้าสังคมน้อยลง
- มีแนวโน้มถูกพ่อแม่รุ่นเจนวายหรือเจนเอ็กซ์ช่วงปลายเอาอกเอาใจมาก เพราะส่วนใหญ่พ่อแม่เจนนี้มีลูกค่อนข้างช้า มีลูกคนเดียวหรือน้อยคน และบางคนอาจรู้ไม่เท่าทันเทคโนโลยีจึงอาจตามใจและทุ่มเทความรักให้ลูกมากเป็นพิเศษ
- เป็นอิสระและพึ่งตัวเองได้ดีกว่าคนรุ่นก่อน เพราะสามารถเข้าถึงการศึกษาได้มากกว่ารุ่นที่ ผ่าน ๆ มา คุ้นเคยกับความเปลี่ยนแปลง และชอบความรวดเร็วนั่นเองครับ
วิธีเลี้ยงลูก Alpha Generation ให้มีคุณภาพ
ด้วยเจนเนอเรชั่นของพ่อแม่กับลูกที่ต่างกัน อาจทำให้เรามีความคิดเห็นที่ไม่ตรงกับลูกได้บ่อยครั้ง ดังนั้นผมจึงได้รวบรวมวิธีการเลี้ยงลูกเจนอัลฟ่าที่คุณหมอได้แนะนำไว้ เพื่อให้พ่อแม่อย่างเรา ๆ ได้เอาไปปรับใช้กันครับ
การรู้เท่าทันการใช้สื่อดิจิทัล
การเลือกรับสื่อให้ลูกอย่างสร้างสรรค์เป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างยิ่งครับ เพราะเด็กเจนนี้สามารถเข้าถึงสื่อต่าง ๆ ได้ตลอดเวลา ฉะนั้นพ่อแม่อย่างเราก็ต้องดูแลการใช้สื่อของลูก ควรจะแนะนำเว็บไซต์หรือแหล่งความรู้ที่เป็นประโยชน์ให้กับลูก และควรจะควบคุมเวลาใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ไม่ให้นานเกินไปเพื่อเป็นการฝึกวินัย พร้อมกับอธิบายว่าถ้าใช้นานเกินไปจะเกิดผลเสียอย่างไร ที่สำคัญต้องปลูกฝังให้ลูกฝึกคิดและวิเคราะห์ข้อมูลมากมายที่พบเจอแต่ละวัน ให้ลูกมีวิจารณญาณ ไม่เชื่อทุกอย่างที่ได้รับรู้ผ่านโลกดิจิทัล แล้วก็อย่าลืมอธิบายภัยที่แอบแฝงมากับสื่อดิจิทัลให้ลูกเข้าใจด้วยนะครับ
การเพิ่มเติมความรู้ในโลกความเป็นจริง
บางครั้งลูกของเราอาจจะคิดว่าความรู้ที่เขาได้รับจากช่องทางออนไลน์เพียงพอแล้ว พ่อแม่จำเป็นต้องสื่อสารกับลูกด้วยเหตุผลเพื่อฝึกให้ลูกรู้เท่าทันสถานการณ์และสังคม เช่น ตอนนี้มีอะไรเกิดขึ้นบ้าง หรือผู้คนในสังคมกำลังตระหนักเรื่องอะไรกัน ควรจะสอนให้ลูกรู้จักตัดสินใจเป็น แก้ปัญหาด้วยตัวเองเป็น ไม่คอยแต่จะพึ่งพาพ่อแม่ และรู้เท่าทันคน เพื่อให้ลูกสามารถใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างปลอดภัยครับ
การรับมือเมื่อลูกเป็น Individualism
เด็กเจนนี้มีความเป็นปัจเจกสูง สามารถอยู่คนเดียวได้อย่างสบายใจ จึงทำให้ Human Relationship ขาดหาย พ่อแม่จึงควรต้องเพิ่มทักษะชีวิตและทักษะทางสังคมให้กับลูก เช่น การอยู่ร่วมกับคนในสังคม การเห็นอกเห็นใจและเข้าใจความรู้สึก รวมถึงการมีน้ำใจและเอื้อเฟื้อกับผู้อื่นด้วย โดยเริ่มต้นง่าย ๆ จากการสร้างปฏิสัมพันธ์ในครอบครัว เช่น การพูดคุยถึงประเด็นต่าง ๆ ให้ลูกได้แสดงความคิดและความรู้สึกของตัวเอง การทำกิจกรรมต่าง ๆ ร่วมกัน และการให้ลูกได้เล่นกับเพื่อนวัยเดียวกันเพื่อให้เกิดการปรับตัวเข้าหากัน แบ่งปัน และให้อภัยกันครับ
การพาลูกเข้าใกล้ธรรมชาติให้มากขึ้น
การพาลูกเข้าใกล้ธรรมชาติเป็นการดึงให้เขาออกห่างจากเทคโนโลยีบ้าง โดยจะเป็นการช่วยส่งเสริมพัฒนาการของเขาให้เติบโตมาอย่างสมวัย และยังช่วยให้เขามีสุขภาพจิตที่แจ่มใส ซึ่งลูกรักของเราก็อาจจะค้นพบและเข้าใจตัวเองมากขึ้นกว่าเดิมผ่านการเรียนรู้จากธรรมชาติก็ได้นะครับ
การสอนลูกวางแผน เมื่อลูกทำงานหลายอาชีพในอนาคตได้
อาชีพที่เจนพ่อแม่คิดว่าดีและมั่นคงอาจไม่ใช่ตัวเลือกสำหรับเด็ก ๆ เจนอัลฟ่า ในเจนวายเชื่อว่าความสำเร็จต้องอาศัยเวลาและความพยายามอย่างหนัก แต่เด็กเจนอัลฟ่าสามารถประสบความสำเร็จได้ตั้งแต่อายุยังน้อย เพราะเด็กเจนนี้ได้รับข้อมูลที่กว้างขวางจากตัวช่วยอย่างเทคโนโลยี อาชีพที่เด็กเจนนี้ให้ความสนใจเป็นพิเศษ เช่น Content Creator (
YouTuber, Blogger, Vlogger), เกมเมอร์, นักแคสต์เกม, Start Up และ IT & Data Specialist เป็นต้น พ่อแม่อย่างเราสามารถสอนลูกให้วางแผนการแบ่งเวลาและการจัดลำดับความสำคัญในสิ่งที่เขาอยากทำได้ และการช่วยสนับสนุนให้ลูกได้ใช้ความสามารถอย่างเต็มที่ก็จะทำให้เขามีความสุขมากขึ้นด้วยนะครับ
การเพิ่มเติมทุนชีวิตให้ลูกรักเจนอัลฟ่า
พ่อและแม่ที่มีลูกอยู่ในเจนนี้ควรส่งเสริมให้ลูกเรียนรู้หลายภาษา อย่างการเพิ่มเติมภาษาที่สามนอกเหนือจากภาษาอังกฤษ เพราะทุกวันนี้มีอีกหลายภาษาที่มีอิทธิพลต่อโลก และยังเป็นการเปิดโอกาสในการเรียนรู้ที่มากขึ้นด้วย การปลูกฝัง
การออมเงินก็ถือเป็นเรื่องจำเป็น เพราะเด็กเจนนี้มีช่องทางในการหาและใช้จ่ายเงินได้ง่าย ดังนั้นจึงต้องฝึกให้ลูกมีนิสัยรักการออมและควรสอนให้เขาวางแผนแบ่งเงินเป็นสัดส่วน เพื่อที่ในอนาคตลูกจะได้ใช้เงินเป็นและไม่ลำบาก ที่สำคัญการรับฟังความคิดเห็นของลูกและคอยอยู่เคียงข้างลูก จะทำให้เขามีภูมิคุ้มกันและมีความสัมพันธ์ที่ดีกับครอบครัวนะครับ
โลกเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว บางอย่างที่รุ่นเราว่าดี อาจจะไม่เวิร์คกับรุ่นลูกเราแล้วก็ได้ บางอย่างลูกต้องเรียนรู้จากเรา แต่บางอย่างเราเองก็ต้องเรียนรู้จากลูกเช่นกัน ถือเป็นการแลกเปลี่ยนระหว่างเจนเนอเรชั่น แต่ไม่ว่าจะเลี้ยงลูกเจนเนอเรชั่นไหน พ่อแม่ก็จะต้องปรับตัวให้เข้ากับลูกบนพื้นฐานของความรักและความเข้าใจเสมอ เราควรเป็นทั้งพ่อแม่และเป็นเพื่อนให้กับลูกไปพร้อมกัน การเลี้ยงลูกเจนอัลฟ่าให้มีความสุขและมีอนาคตไกลไม่ใช่เรื่องยากเกินไปสำหรับพ่อแม่อย่างเราหรอกครับ มาเลี้ยงลูกรักของเราให้มีคุณภาพไปพร้อม ๆ กัน