จัดระเบียบชีวิตแบบทำมือด้วย "Bullet Journal (BUJO)"

By Krungsri Plearn Plearn

หากคุณเป็นคนหนึ่งที่รักการจดบันทึกเป็นชีวิตจิตใจ ชีวิตติดกระดาษ ชื่นชอบวิถีชีวิตแบบอนาล็อกและเบื่อกับสมุดจดบันทึกแบบเดิม ๆ ที่มี to do list จำกัด หรือมีพื้นที่ว่างในปฏิทินไม่เพียงพอ การจัดระเบียบชีวิตด้วย “Bullet Journal” ก็เป็นทางเลือกหนึ่งที่น่าสนใจ แถมสร้างสรรค์จินตนาการได้อิสระตามตัวตนที่คุณเป็น สิ่งนี้แตกต่างจากการบันทึกทั่วไปอย่างไร และมีประโยชน์อะไร เตรียมสมุดแล้วลองทำตามไปพร้อมกันได้นะครับ

Bullet Journal หรือ BUJO คืออะไร

Bullet Journal ถูกคิดค้นโดย Ryder Carroll นักออกแบบและนักเขียนชาวอเมริกัน เพื่อจัดระเบียบชีวิต การทำงานให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น และเป็นการพักจากความวุ่นวายในโลกดิจิทัลอีกด้วย เพราะการเขียนจะทำให้มีสมาธิมากยิ่งขึ้นและส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ โดยความหมายของ Bullet Journal ไม่ใช่แค่รูปแบบของสมุดหรือเครื่องมือจดบันทึก แต่มันคือการจัดการกระบวนความคิดผ่านกระดาษ ด้วยการอ้างอิงจาก

สิ่งที่คุณทำ สิ่งที่คุณควรทำและสิ่งที่คุณต้องการจะทำในอนาคต (Mental Inventory)
ตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน (Set Goal)
ย้อนกลับมาดูเพื่อตรวจสอบเป็นประจำในทุกวัน (Recap)
จัดความยุ่งเหยิงไร้ระเบียบให้เข้าที่เข้าทาง (Declutter)
บันทึกกิจกรรมแบบละเอียด (Habit Tracker)

ขอบคุณภาพจาก: http://www.teaandtwigs.de/

หลักการทำ Bullet Journal แบบเริ่มต้น

การทำ Bullet Journal เริ่มต้นไม่ยากและมีความเป็นอิสระ เราสามารถสร้างสรรค์ในรูปแบบใดก็ได้ เน้นเขียน เน้นวาด หรือนำภาพมาปะติดลงในสมุดก็สามารถทำได้ทั้งหมด แต่จะต้องมีองค์ประกอบพื้นฐาน 2 ข้อ คือ Rapid Logging และ Module

Index เรียกแบบเข้าใจง่าย ๆ เลยก็คือ “สารบัญ” สิ่งนี้จะช่วยให้เราค้นหาข้อมูลต่าง ๆ ที่เราบันทึกไว้ให้ง่ายขึ้น
Future Log การวางแผนล่วงหน้าในระยะยาว โดยส่วนมากมักจะเป็นกิจกรรมพิเศษ เช่น เที่ยวต่างประเทศ ลาพักร้อน ซึ่งสามารถตีตารางตามความเหมาะสม แต่ก็อย่าลืมเว้นที่ไว้สำหรับการทำ Bullets หรือบันทึกอื่น ๆ ด้วย
Monthly Log บันทึกแบบรายเดือน การบันทึกแบบนี้หลายคนจะคุ้นชิน เพราะเราสามารถวาดและเขียนเป็นปฏิทินไว้ได้เลย ส่วนนี้คุณสามารถเขียนกิจกรรมที่ต้องทำต่าง ๆ ในแบบรายเดือนได้เลย และเหมือนกับ Future Log อย่าลืมเว้นที่ไว้สำหรับการทำ Bullets หรือบันทึกอื่น ๆ ด้วย
Daily Log / Weekly Log ถ้าคุณเป็นคนละเอียดหรือต้องการในระดับรายวันคุณก็สามารถทำเป็นแบบรายวันหรือรายสัปดาห์ได้เลย โดยเงื่อนไขก็ไม่ต่างกับ Monthly Log

Rapid Logging หรือวิธีการจดบันทึกที่ต้องกระชับและเข้าใจง่าย
- Topics ชื่อหัวข้อ ทุกกิจกรรมที่เราทำจะต้องมีการตั้งหัวข้อไว้เพื่อให้ง่ายต่อการบันทึกและใช้ในการจัดหมวดหมู่
- Page Number เลขหน้า คุณจะต้องเขียนเลขหน้าไว้และมีการจัดสารบัญในหน้าแรก ๆ
- Short Sentences ประโยคสั้น ๆ เช่น งานที่ต้องทำ นัดหมาย บันทึกช่วยจำ หรืออะไรก็ได้ที่เป็นการบันทึกแบบสั้น ๆ
- Bullets สิ่งนี้เป็นหัวใจของการทำ Bullet Journal คือการแสดงสถานะในการบันทึกสิ่งต่าง ๆ โดยเราสามารถสร้างสัญลักษณ์ด้วยตัวเองได้ แต่ก็จะมีแนวทางหลักที่คนนิยมใช้ เช่น
  + แทนสิ่งที่ต้องทำ หรือ To do
  X แทนงานที่ทำเสร็จแล้ว ปกติคือเขียนทับตัวข้างบน
  > แทนงานที่ไม่เสร็จแล้วต้องย้ายไปวันอื่น
  - แทนการบันทึกทั่วไป (Note)
  ° แทน Event หรือกิจกรรมที่ต้องทำ
ขอบคุณภาพจาก: http://www.teaandtwigs.de/
Modules โครงสร้างหรือขอบเขตการบันทึกที่ช่วยจัดระเบียบให้ง่ายขึ้น

Bullet Journal ต้องการองค์ประกอบพื้นฐานเพียงเท่านี้ ถ้าคุณต้องการจดบันทึก วาด หรือแปะภาพใด ๆ เพิ่มเติมก็สามารถสร้างได้ตามความต้องการของคุณ เช่น Mood Tracker บันทึกอารมณ์ประจำวัน บันทึก Playlist เพลงที่ชอบ รวมอัลบั้มภาพประทับใจผสานกับการเขียนบันทึกลงไปในภาพ

“แพลนสั้น แพลนยาว” เขียนแบบไหนให้ตอบโจทย์

กิจวัตรประจำวันของแต่ละคนนั้นแตกต่างกัน บางคนเน้นแพลนระยะสั้น บางคนก็เน้นวางแผนระยะยาว Bullet Journal เปิดช่องว่างให้กับคนที่ชอบบันทึกทั้งสองรูปแบบ เพื่อให้ตอบโจทย์กับชีวิตประจำวันของตัวเองมากที่สุด

แพลนระยะยาว เน้นการบันทึกด้วยโครงสร้างแบบ Future Log หรือ Monthly Log เพราะจะทำให้คุณมองเห็นสิ่งที่ต้องทำในระยะยาว และทางที่ดีคุณควรบันทึกในโครงสร้างนี้ด้วย Bullet ที่เป็น Goals หรือเป้าหมายในสิ่งที่คุณต้องการ มากกว่าเป็นการบันทึกกิจกรรมแบบ Tracking ก็จะตอบโจทย์กับแพลนระยะยาวมากกว่า
แพลนระยะสั้น เน้นการบันทึกด้วยโครงสร้างแบบ Daily Log หรือ Weekly Log เพื่อให้เห็นภาพแบบชัดเจนยิ่งขึ้นในรายวันหรือรายสัปดาห์ และเพิ่มบันทึกช่วยจำ (Reminder) เป็นตัวช่วยในการบันทึก หรือจะบันทึกแบบ Tracking ที่เน้นการบันทึกกิจกรรมต่าง ๆ แบบละเอียด เช่น Mood Tracker, Habit Tracker ก็จะตอบโจทย์แพลนระยะสั้นมากกว่า